Miễn trách nhiệm hình sự khi hành vi phạm tội không còn nguy hiểm

Cháu ông được miễn trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 25 Bộ luật Hình sự năm 1999 “Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa”. Hành vi phạm tội không còn nguy hiểm nữa ở đây phải hiểu dưới góc độ pháp luật hình sự có nghĩa là: Hành vi này trước dây đã bị luật hình sự cấm, nhưng sau đó do sự thay đổi nay không còn bị coi là tội phạm nữa (không bị luật hình sự cấm) mặc dù vẫn có thể bị coi vi phạm pháp luật khác (như hành chính, dân sự... hoặc hành vi vi phạm đạo đức). Như vậy, sự chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa được hiểu như sau: + Đó là sự thay đổi các điều kiện khách quan trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống, xã hội. Đồng thời sự thay đổi ấy nhất thiết phải là yếu tố làm cho hành vi phạm tội được thực hiện không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, tức là trước khi có sự thay đổi của tình hình, thì hành vi bị coi là nguy hiểm cho xã hội, nên việc thực hiện hành vi này bị coi là tội phạm và chủ thể của hành vi phải chịu trách nhiệm hình sự. + Nhưng sau khi có sự thay đổi của tình hình thì hành vi ấy không còn nguy hiểm cho xã hội và trở thành hành vi chưa đến mức bị xử lý về hình sự, hoặc thậm chí có thể được coi là là hành vi phù hợp với các yêu cầu của pháp luật. Do đó, người thực hiện hành vi ấy vào thời điểm sau khi có sự thay đổi của tình hình không bị coi là người phạm tội, nên không phải chịu trách nhiệm hình sự. + Do hành vi được thực hiện vào thời điểm trước đây mà pháp luật quy định là tội phạm nhưng tại thời điểm điều tra, truy tố, xét xử hành vi ấy đã mất hẳn đi tính nguy hiểm cho xã hội, nên luật quy định là “người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự” với tính chất là một dạng miễn trách nhiệm hình sự có tính chất bắt buộc. Như vậy, nguyên nhân chủ yếu làm cho người phạm tội không còn nguy hiểm nữa chính là do sự thay đổi của tình hình chứ không phải do sự nỗ lực của bản thân của người đó. Vì vậy nên tuỳ vào từng hành vi cụ thể mà có thể họ vẫn bị áp dụng các chế tài như xử lý về hành chính hay về dân sự