Quan hệ hôn nhân tính từ lúc cưới hay đăng ký kết hôn?

Đăng ký kết hôn là việc xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của Pháp luật. Vì thế việc chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng cũng như quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản.

Ngoài ra, các bạn chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn là hành vi không chấp hành nghĩa vụ về đăng ký hộ tịch theo Điều 6 Luật Hộ tịch, điều này ảnh hưởng đến trật tự quản lý Nhà nước về Hôn nhân và Gia đình. Tuy nhiên việc kết hôn là quyền nhân thân của cá nhân, vì thế theo quy định tại Khoản 2 Điều 14 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn là: 

"Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều này nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn".

Cũng tại Điều 18, Luật Hộ tịch quy định về thủ tục Đăng ký kết hôn quy định:

"1. Hai bên nam, nữ nộp tờ khai đăng ký kết hôn theo mẫu quy định cho cơ quan đăng ký hộ tịch và cùng có mặt khi đăng ký kết hôn.

2. Ngay sau khi nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình, công chức tư pháp - hộ tịch ghi việc kết hôn vào Sổ hộ tịch, cùng hai bên nam, nữ ký tên vào Sổ hộ tịch. Hai bên nam, nữ cùng ký vào Giấy chứng nhận kết hôn; công chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức trao Giấy chứng nhận kết hôn cho hai bên nam, nữ.

Trường hợp cần xác minh điều kiện kết hôn của hai bên nam, nữ thì thời hạn giải quyết không quá 5 ngày làm việc".

Hiện pháp luật chưa có chế tài xử phạt hành chính đối với hành vi này. Vì vậy, theo quy định nêu trên, hai bạn nên đến ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của bạn hoặc của chồng để thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn. Thời hạn giải quyết thông thường là 3 ngày làm việc, nếu cần xác minh thì cũng không quá 5 ngày làm việc.

Luật sư Phạm Thị Thu
Công ty Luật Số 1, Hà Nội