Các yếu tố cấu thành tội thao túng thị trường chứng khoán theo Bộ luật Hình sự?

Nội dung chính

• Tội thao túng thị trường chứng khoán bị phạt bao nhiêu năm tù?
• Các yếu tố cấu thành tội thao túng thị trường chứng khoán theo Bộ luật Hình sự?
• Tái phạm nguy hiểm có phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự tội thao túng thị trường chứng khoán không?

Tội thao túng thị trường chứng khoán bị phạt bao nhiêu năm tù?

Căn cứ Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội thao túng thị trường chứng khoán:

Điều 211. Tội thao túng thị trường chứng khoán

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

b) Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

c) Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

[...]

Theo quy định trên, người phạm tội thao túng thị trường chứng khoán có thể bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm tùy theo mức độ vi phạm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Trường hợp, pháp nhân thương mại phạm tội thao túng thị trường chứng khoán thì có thể bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng và bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Các yếu tố cấu thành tội thao túng thị trường chứng khoán theo Bộ luật Hình sự? (Hình từ Internet)

Các yếu tố cấu thành tội thao túng thị trường chứng khoán theo Bộ luật Hình sự?

Tội thao túng thị trường chứng khoán quy định độc lập tại Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 thuộc một trong các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm.

Các yếu tố cấu thành tội thao túng thị trường chứng khoán được quy định như sau:

[1] Chủ thể

Căn cứ Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.

Như vậy, chủ thể tội thao túng thị trường chứng khoán là người đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, chủ thể tội thao túng thị trường chứng khoán thường là những người hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán hoặc liên quan đến thị trường chứng khoán, đa số họ đều hiểu biết sâu về lĩnh vực này.

[2] Khách thể

Khách thể của tội thao túng thị trường chứng khoán chính là trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước về lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Do đó, đối tượng tác động của tội phạm này là thị trường chứng khoán.

[3] Khách quan

Mặt khách quan của tội thao túng thị trường chứng khoán là hành vi thao túng thị trường chứng khoán và được chủ thể thực hiện bằng các hành vi sau:

- Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo

- Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo

- Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường

- Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán

- Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó

- Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán

[4] Chủ quan

Mặt chủ quan của tội thao túng thị trường chứng khoán là hành vi phạm tội được thực hiện bởi lỗi cố ý. Người phạm tội biết rõ hành vi và hậu quả của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện hành vi phạm tội.

Tái phạm nguy hiểm có phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự tội thao túng thị trường chứng khoán không?

Căn cứ Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm b khoản 2 Điều 2 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:

Điều 52. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự

1. Chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:

[...]

h) Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;

[...]

2. Các tình tiết đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt thì không được coi là tình tiết tăng nặng.

Căn cứ Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội thao túng thị trường chứng khoán:

Điều 211. Tội thao túng thị trường chứng khoán

[...]

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3.000.000.000 đồng trở lên;

d) Tái phạm nguy hiểm.

[...]

Theo quy định trên, tái phạm nguy hiểm là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, đối với tội thao túng thị trường chứng khoán thì tái phạm nguy hiểm là tình tiết định khung hình phạt.

Vì vậy tái phạm nguy hiểm không phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự tội thao túng thị trường chứng khoán.