Sổ hộ khẩu đang bị lạm dụng trong nhiều giao dịch dân sự hiện nay, khi mà các giao dịch như lắp đặt điện thoại, công tơ điện, cáp mạng…cũng yêu cầu phải có sổ hộ khẩu trong khi không có trong quy định pháp luật cụ thể quy định về vấn đề này.

Mặc dù Luật cư trú 2006 có hiệu lực từ ngày 01/7/2007, trong đó có nêu rằng:

Song đến nay, vẫn chưa có văn bản nào quy định cụ thể bãi bỏ những thủ tục lạm dụng hộ khẩu để hạn chế quyền, lợi ích của công dân.

Nhiều thủ tục hành chính, giao dịch dân sự…theo thời gian cứ nối đuôi “ăn theo” sổ hộ khẩu. Các giao dịch dân sự, thủ tục hành chính này bắt buộc người tham gia phải có hộ khẩu thành phố nếu đang cư trú tại đó.

Theo tinh thần của Luật cư trú 2006, bản chất của sổ hộ khẩu là xác nhận về việc thường trú của công dân tại một nơi cụ thể.

Chỉ là để xác nhận nơi thường trú của công dân sao lại bắt buộc phải có, trong khi xét về tính cần thiết trong các giao dịch dân sự, thủ tục hành chính này thì lại không?

Nhiều người từ tỉnh lên thành phố sinh sống và làm việc tâm sự rằng, không có hộ khẩu tại thành phố, các quyền lợi như bầu cử, họp hành phường khóm để nêu ý kiến đóng góp các quy định pháp luật, hay để được hỗ trợ vốn làm việc…cũng bị hạn chế.

Chưa dừng lại ở đó, nhiều trường hợp tuyển dụng, chẳng hạn như tuyển dụng công chức cũng yêu cầu phải có hộ khẩu thành phố…

Trong những năm qua, quyền lợi giữa người có hộ khẩu thành phố và người có hộ khẩu tỉnh có chênh lệch rất nhiều, phải chăng đây là rào cản để hạn chế quyền và lợi ích của công dân ở tỉnh?

Dẫu biết rằng, việc đưa ra quy định về sổ hộ khẩu nhằm thắt chặt quản lý nhân khẩu tại các vùng miền, quản lý dân số trên cả nước, nhưng cũng cần có cơ chế nhất định để quản lý việc sử dụng sổ hộ khẩu này cho phù hợp với bản chất của nó.

Thiết nghĩ, trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay, thì việc ứng dụng công nghệ vào việc quản lý nhân khẩu, quản lý dân số trên cả nước là điều cần thiết, việc này sẽ tránh lạm dụng sổ hộ khẩu để hạn chế quyền công dân.