Tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học được miễn trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại cho Nhà nước theo Nghị quyết 193?

Tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học được miễn trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại cho Nhà nước theo Nghị quyết 193?

Ngày 19/02/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Theo đó, tại Điều 4 Nghị quyết 193/2025/QH15 quy định về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ như sau:

Điều 4. Chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ

1. Tổ chức, cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự khi gây ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước khi đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

2. Tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước trong quá trình triển khai đã thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ, quy trình và nội dung nghiên cứu đã được thuyết minh nhưng không đi đến kết quả như dự kiến thì không phải hoàn trả lại kinh phí đã sử dụng.

Như vậy, tại Nghị quyết 193/2025/QH15 đã nêu rõ: Các tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình sử dụng ngân sách nhà nước, với điều kiện đã thực hiện đầy đủ quy trình và quy định pháp luật.

Đồng thời, nếu nhiệm vụ nghiên cứu không đạt kết quả như dự kiến nhưng tuân thủ quy định quản lý, kinh phí sử dụng sẽ không phải hoàn trả. Quyết định này tạo đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học được miễn trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại cho Nhà nước theo Nghị quyết 193? (hình từ internet) 

Dự toán, phân bổ kinh phí từ ngân sách nhà nước theo cơ chế quỹ được thực hiện thế nào?

Theo quy định tại Điều 5 Nghị quyết 193/2025/QH15 về cấp kinh phí nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo cơ chế quỹ:

Điều 5. Cấp kinh phí nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo cơ chế quỹ

1. Ưu tiên cấp kinh phí từ ngân sách nhà nước để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo cơ chế quỹ thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ. Việc lập dự toán và phân bổ kinh phí từ ngân sách nhà nước theo cơ chế quỹ được thực hiện như sau:

a) Lập dự toán ngân sách nhà nước hằng năm để thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, gồm dự toán kinh phí cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ chuyển tiếp và dự toán kinh phí cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ mở mới;

b) Dự toán ngân sách nhà nước cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ mở mới hằng năm được xây dựng trên cơ sở dự kiến số lượng nhiệm vụ mở mới của năm kế hoạch, kinh phí trung bình theo năm của các nhiệm vụ đã được mở mới trong năm trước năm lập kế hoạch và ước kinh phí tăng thêm khi có thay đổi các chính sách, chế độ có liên quan và điều chỉnh do lạm phát, giảm phát;

c) Kinh phí từ ngân sách nhà nước cấp hằng năm để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ được cấp bằng lệnh chi tiền vào tài khoản tiền gửi của quỹ tại Kho bạc nhà nước.

...

Như vậy, việc lập dự toán và phân bổ kinh phí từ ngân sách nhà nước theo cơ chế quỹ được thực hiện như sau:

- Lập dự toán ngân sách nhà nước hằng năm để thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, gồm dự toán kinh phí cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ chuyển tiếp và dự toán kinh phí cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ mở mới;

- Dự toán ngân sách nhà nước cho nhiệm vụ khoa học và công nghệ mở mới hằng năm được xây dựng trên cơ sở dự kiến số lượng nhiệm vụ mở mới của năm kế hoạch, kinh phí trung bình theo năm của các nhiệm vụ đã được mở mới trong năm trước năm lập kế hoạch và ước kinh phí tăng thêm khi có thay đổi các chính sách, chế độ có liên quan và điều chỉnh do lạm phát, giảm phát;

- Kinh phí từ ngân sách nhà nước cấp hằng năm để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ được cấp bằng lệnh chi tiền vào tài khoản tiền gửi của quỹ tại Kho bạc nhà nước.

Nghị quyết 193/2025/QH15 có hiệu lực thi hành từ khi nào?

Theo Điều 16 Nghị quyết 193/2025/QH15 quy định về Điều khoản thi hành như sau:

Điều 16. Điều khoản thi hành

1. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày được Quốc hội thông qua.

2. Trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa Nghị quyết này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của Nghị quyết này. Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật khác có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi hoặc thuận lợi hơn Nghị quyết này thì đối tượng được ưu đãi được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi có lợi nhất.

Như vậy, Nghị quyết 193/2025 có hiệu lực thi hành ngay từ ngày được Quốc hội thông qua, tức ngày 19/02/2025. Đồng thời, nếu có có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa Nghị quyết này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của Nghị quyết 193/2025. Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật khác có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi hoặc thuận lợi hơn Nghị quyết này thì đối tượng được ưu đãi được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi có lợi nhất.