Hội thảo do Bộ Nội vụ tổ chức sáng nay (26/12) ở Hà Nội, với sự tham dự của đại diện Sở Nội vụ, Sở Tài chính và Ban Tổ chức tỉnh, thành ủy các tỉnh phía Bắc.

Rất ít chuyên gia giỏi

Góp ý cho chiến lược cải cách lương, các đại biểu bàn nhiều về cơ chế xây dựng đội ngũ trong sạch và phân tích hệ lụy từ thang bảng lương bất cập hiện nay.

Vụ trưởng Vụ Tiền lương, Bộ Nội vụ Đoàn Cường. Ảnh: Lê Nhung

Bên cạnh đó, rất cần phân biệt rõ hai đặc thù công việc của nhóm cán bộ, công chức: một đội ngũ chuyên tham mưu, tư vấn chính sách và đội ngũ còn lại làm công tác thừa hành. Phân biệt như vậy để có cơ chế trả lương phù hợp, cũng đồng thời khuyến khích cán bộ, công chức chuyên tâm công việc, cống hiến, không tìm mọi cách để được thăng quan tiến chức. Bởi, thậm chí, chuyên gia tư vấn giỏi có thể nhận mức thu nhập cao hơn lãnh đạo.

"Bộ máy rất cần những chuyên gia giỏi, không khuyến khích việc chạy theo chức vụ, thăng quan tiến chức", ông Toản nói. Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cũng nêu một thực tế là các cơ quan đầu não Chính phủ hiện nay rất ít chuyên gia giỏi. Ngay những vị cựu lãnh đạo sau khi về hưu chuyển sang hưởng chế độ làm việc như chuyên gia song không thể coi họ là chuyên gia theo đúng nghĩa.

Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội Nguyễn Hữu Dũng chỉ rõ, cải cách lương phải đặt trọng tâm là lành mạnh hóa nền hành chính, nếu không sẽ lại tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn như những lần cải cách trước đó. "Nếu công chức vẫn không thể sống được bằng lương, đó sẽ là một tai họa",ông nói.

Người đứng đầu có quyền tuyển dụng

Theo ông Dũng, với cán bộ, công chức, nên trao quyền cho người đứng đầu trong việc tuyển dụng, sử dụng và tiến tới  từng bước trả lương theo vị trí công việc, tiêu chuẩn chức danh và hiệu suất công tác. Lấy thang bảng lương của cán bộ, công chức làm gốc để áp dụng cho viên chức (phần cứng có nguồn từ ngân sách). Cho phép cơ sở cung cấp dịch vụ công được tự xây dựng quy chế phân phối tiền lương nội bộ (phần mềm từ nguồn thu trong cung cấp dịch vụ).

Ông Dũng cũng đưa ra nhiều sáng kiến về cơ chế tạo nguồn, về áp dụng tiền lương tối thiểu cho các đối tượng.

Còn theo nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thang Văn Phúc, việc làm thế nào để trả lương một cách hiệu quả nhất phụ thuộc vào đánh giá của người đứng đầu. Riêng với 14 mức phụ cấp chức vụ đang áp dụng hiện nay, ông Phúc cho là nên rút gọn xuống còn 5 loại.

Thứ nhất là phụ cấp dành cho đối tượng lao động đặc thù. Thứ hai, phụ cấp thâm niên áp dụng chung. Trả tiền phụ cấp thâm niên sẽ tạo cơ hội cho những người cống hiến lâu năm trong cơ quan yên tâm với mức sống của mình, không tìm cách kìm hãm cơ hội phát triển của những người trẻ.

Các mức phụ cấp cần thiết khác là phụ cấp đắt đỏ (cho hai thành phố lớn), phụ cấp khuyến khích Việt kiều về nước làm việc và phụ cấp thu hút áp dụng cho cán bộ vùng sâu vùng xa.

Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội QH Đặng Như Lợi góp ý, đề án nên làm rõ mục tiêu: tiền lương phải là nguồn thu nhập chính đảm bảo cuộc sống của bản thân, gia đình, giúp họ yên tâm làm việc, đào thải được cán bộ, công chức, viên chức không bảo đảm yêu cầu. Chống bình quân, cào bằngvà đảm bảo tương quan hợp lý giữa đội ngũ này với lực lượng vũ trang và với viên chức trong khu vực sản xuất, kinh doanh. Giảm và tiến tới xóa bỏ các chế độ bồi dưỡng trong hội họp, tiền ăn trưa và các thu nhập tương tự khác.

Trước đó, Vụ trưởng Vụ Tiền lương, Bộ Nội vụ Đoàn Cường đã cho hay, đề án cải cách nêu mục tiêu nâng mức lương tối thiểu của cán bộ, công chức từng bước đảm bảo mức sống tối thiểu và tương quan với mặt bằng tiền lương trên thị trường lao động... Tiến tới tiền lương (gồm cả phụ cấp) sẽ đạt mức trung bình khá trên thị trường lao động, để giữ và thu hút lao động có chất lượng làm việc trong cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội.

Lê Nhung