Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7883-8:2008 Rơle điện nhiệt

CHÚ THÍCH: Tiêu chuẩn quốc gia: điều kiện ứng dụng đặc biệt hoặc đặc tính của rơle có thể cần sử dụng các giá trị không tiêu chuẩn. Trong trường hợp này, nhà chế tạo phải công bố các giá trị chuẩn và dung sai. Ví dụ, ứng dụng đặc biệt có thể cần sử dụng nhiệt độ 40 °C làm giá trị chuẩn của nhiệt độ môi trường thay vì 20 °C.

Bảng 2 – Giá trị dòng điện trước trong trường hợp do ảnh hưởng của đại lượng gây ảnh hưởng

Đại lượng

Điều kiện chuẩn

Dung sai thử nghiệm

Dòng điện tải quy định trước khi xảy ra quá tải

Đối với đường cong lạnh: 0

Không áp dụng

Đối với đường cong nóng: Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

...

...

...

Tỷ số tải trước đối với bảo vệ động cơ

Đối với đường cong nóng: 1,0 hoặc 0,9 do nhà chế tạo chọn

±1 %

Bảng 3 – Điều kiện chuẩn tiêu chuẩn và dung sai thử nghiệm của các đại lượng hiệu chỉnh khi đo ảnh hưởng của các đại lượng gây ảnh hưởng

Đại lượng hiệu chỉnh

Điều kiện chuẩn

Dung sai thử nghiệm

Dòng điện không cân bằng trong hệ thống nhiều pha hình sin

Cân bằng

...

...

...

Vận tốc của máy điện quay cần bảo vệ

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố.

Đối với bảo vệ động cơ: vận tốc danh định của động cơ

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố.

Nhiệt độ các phần khác nhau của thiết bị cần bảo vệ (xem chú thích 1)

Nhiệt độ môi chất làm mát của thiết bị cần bảo vệ

20 °C hoặc được nhà chế tạo công bố (xem chú thích 2)

±2 °C

CHÚ THÍCH 1: Các giá trị của đại lượng hiệu chỉnh này thể hiện các điều kiện nhiệt độ trạng thái ổn định của thiết bị bảo vệ trước khi xảy ra quá tải. Ứng dụng này tùy thuộc vào nguyên lý của rơle.

...

...

...

3.4. Giá trị tiêu chuẩn của các giới hạn trong dải giá trị danh nghĩa của các đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng

Giá trị tiêu chuẩn của giới hạn trong dải giá trị danh nghĩa của đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng, giá trị dòng điện trước và các đại lượng hiệu chỉnh được cho trong các bảng 4, bảng 5 và bảng 6 tương ứng.

Bảng 4 – Giá trị tiêu chuẩn của các giới hạn trong dải giá trị danh nghĩa của các đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng

Đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng

Dải giá trị danh nghĩa

Tổng quát

Tốc độ thay đổi nhiệt độ môi trường

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

...

...

...

Vị trí

5° theo mọi hướng hoặc, đối với rơle tĩnh, như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

Trường từ bên ngoài

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

Đại lượng đặc trưng và đại lượng cấp điện đầu vào

Biên độ

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

Dạng sóng

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố.

...

...

...

Thời gian

Giá trị đặt

Giới hạn của dải giá trị đặt

(Các) tham số giá trị đặt của đường cong

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố

Đại lượng cấp điện phụ trợ

Điện áp

từ 80 % đến 110 % giá trị danh định

Tần số

...

...

...

Dạng sóng

CHÚ THÍCH: Nhà chế tạo cần công bố các ảnh hưởng do thành phần quá độ một chiều trong điện xoay chiều nếu các ảnh hưởng này là đáng kể.

Bảng 5 – Giá trị giới hạn tiêu chuẩn trong dải giá trị danh nghĩa của dòng điện trước

Đại lượng

Dải giá trị danh nghĩa

Dòng điện tải quy định trước khi xảy ra quá tải

từ 0 % đến 100 % dòng điện cơ bản

Đối với bảo vệ động cơ, ảnh hưởng của dòng điện tải trước được biểu thị bằng một tỷ số. Tỷ số này là dòng điện tải trước chia cho dòng điện cơ bản. Để thể hiện đường cong đặc tính, tỷ số này phải được chọn từ các giá trị dưới đây, ưu tiên giá trị có gạch chân:

1,0        0,9        0,8        0,7        0,6

...

...

...

Đại lượng hiệu chỉnh

Dải giá trị danh nghĩa

Dòng điện không cân bằng trong hệ thống nhiều pha hình sin (xem chú thích 1 và 2)

Rơle điện nhiệt có thể có nhiều cách đáp ứng với các đại lượng hiệu chỉnh nên không thể quy định các cách này và cần được nhà chế tạo công bố.

Tốc độ của máy điện quay cần bảo vệ

Nhiệt độ của các bộ phận khác nhau của thiết bị cần bảo vệ

Nhiệt độ của môi chất làm mát của thiết bị cần bảo vệ

CHÚ THÍCH 1: Điều này gồm cả việc quy định ảnh hưởng của các tác động nhiệt qua lại, nếu có, giữa các thành phần pha khác nhau của hệ thống nhiều pha.

CHÚ THÍCH 2: Nếu có yêu cầu, độ không cân bằng của dòng điện có thể được công bố ở dạng các thành phần thứ tự pha.

...

...

...

Không có các giá trị tiêu chuẩn. Các giá trị tiêu chuẩn phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố. Đối với bảo vệ động cơ, giá trị này phải được chọn trong phạm vi từ 1,0 đến 1,2 và được nhà chế tạo công bố.

3.6. Dải giá trị đặt của dòng điện cơ bản

Không có dải giá trị đặt tiêu chuẩn. Dải này phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố. Dải này phải bao trùm dải giá trị từ 0,8 đến 1,1 lần dòng điện danh định.

3.7. Thời gian nhả khớp

Không có dải giá trị đặt tiêu chuẩn. Giá trị này phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố. Đối với rơle có chức năng nhớ một phần, ngoài thời gian nhả khớp, thời gian phục hồi trong trường hợp không đạt được điều kiện tác động có thể có liên quan. Nếu vậy, thời gian này phải được nhà chế tạo công bố.

4. Độ chính xác

4.1. Độ chính xác liên quan đến thời gian

4.1.1. Dải giá trị hiệu quả của dòng điện tác động

Dải giá trị hiệu quả của dòng điện tác động phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố. Giới hạn trên và giới hạn dưới của dải này phải được thể hiện bằng bội số của giá trị dòng điện cơ bản. Để bảo vệ động cơ, dải tiêu chuẩn phải là 1,25 k I_B đến 8 I_B.

...

...

...

Sai số giới hạn chuẩn của thời gian tác động quy định được nhà chế tạo đưa ra và có thể được nhân với các hệ số tương ứng với các giá trị khác nhau của dòng điện trong dải giá trị hiệu quả.

Có thể công bố sai số giới hạn chuẩn:

a) bằng đồ thị; hoặc

b) bằng sai số ấn định được chọn từ dải các chỉ số cấp chính xác (xem phụ lục C, điều C.1).

Đối với bảo vệ động cơ, phải áp dụng các giá trị dòng điện tương ứng, là bội số của dòng điện cơ bản, và các giá trị ấn định của sai số thời gian, là hệ số của chỉ số cấp chính xác liên quan đến thời gian.

Bội số của dòng diện cơ bản

1,25 k

(xem chú thích)

1,5

...

...

...

6

8

Bội số của chỉ số cấp chính xác liên quan đến thời gian

4

4

2

1

2

CHÚ THÍCH: Hằng số k chỉ quan trọng đối với bội số nhỏ nhất của dòng điện cơ bản vì ảnh hưởng lên thời gian tác động trong vùng này là lớn hơn.

...

...

...

Đối với đường cong lạnh, dòng điện ban đầu bằng không và đối với đường cong nóng thì giá trị dòng điện ban đầu phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố. Đối với đường cong nóng, để bảo vệ động cơ giá trị dòng điện trước phải được chọn theo bảng 5. Giá trị của các đại lượng hiệu chỉnh (nếu có) phải được quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố.

4.2. Độ chính xác liên quan đến dòng điện tác động

4.2.1. Sai số ấn định

Đối với rơle dòng điện nhiệt, sai số ấn định giữa giá trị tác động đo được và k lần giá trị dòng điện cơ bản phải do nhà chế tạo chọn từ chỉ số cấp chính xác trong các tài liệu mức cao hơn. Đối với bảo vệ động cơ thì không tính đến chỉ số cấp chính xác 20 %. Xem ví dụ trong phụ lục C, điều C.2.

4.2.2. Ảnh hưởng của sự thay đổi các đại lượng hiệu chỉnh đến dòng điện

Như quy định trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc được nhà chế tạo công bố.

MỤC 3. PHƯƠNG PHÁP THỬ

5. Thử nghiệm liên quan đến đặc tính tác động và độ chính xác

5.1. Quy định chung

...

...

...

5.2. Xác định sai số liên quan đến dòng điện kích thích đầu vào

5.2.1. Phép đo dòng điện tác động tối thiểu

Để xác định dòng điện tác động tối thiểu, giá trị dòng điện đầu vào phải thấp hơn giá trị do nhà chế tạo quy định [k.I_B(1-chỉ số cấp chính xác/100)]. Dòng điện phải được tăng theo các nấc nhỏ so với độ chính xác công bố cho đến khi thiết bị tác động. Phải có khoảng thời gian thích hợp liên quan đến đặc tính tác động giữa từng lần tăng dòng điện để cho phép lấy tích phân (nếu thích hợp). Điều chỉnh giá trị đặt (nếu có) thời gian tác động của rơle phải thực hiện ở giá trị chuẩn của nó.

5.2.2. Ảnh hưởng lên dòng điện tác động tối thiểu

Sự thay đổi do các đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng lên dòng điện tác động tối thiểu phải được xác định theo 5.2.1. Khi giá trị đặt của thời gian hoặc dòng điện là yếu tố gây ảnh hưởng thì sự thay đổi phải được xác định cho ít nhất ba điểm đặt do nhà chế tạo công bố.

5.2.3. Thay đổi dòng điện do nối mạch dòng điện

Trong các trường hợp cụ thể có thể có những thay đổi do cách nối mạch dòng điện bên ngoài khác nhau đến cùng một rơle, ví dụ nối hai pha thay vì nối ba pha. Nếu có liên quan, nhà chế tạo phải công bố ảnh hưởng lên dòng điện tác động tối thiểu của rơle.

5.3. Xác định sai số liên quan đến thời gian quy định

5.3.1. Xác định đường cong lạnh

...

...

...

Điều kiện thử nghiệm: dòng điện đầu vào phải thay đổi ngay từ “không” đến bội số thích hợp của I_B. Phải có khoảng thời gian đủ để rơle quay về trạng thái ban đầu trước khi đặt lại dòng điện.

5.3.2. Xác định (các) đường cong nóng

Hình 2 đưa ra một ví dụ về mạch điện thử nghiệm để xác định (các) đường cong nóng của rơle có chức năng nhớ toàn bộ. Điều kiện thử nghiệm: rơle phải được cấp điện với dòng ứng với “tỷ số tải trước” trong thời gian do nhà chế tạo quy định để rơle đạt được cân bằng nhiệt tại điểm đó. Sau đó rơle phải được cấp điện ở bội số thích hợp của dòng điện cơ bản I_B.

Tiếp theo, để rơle trở về và ổn định ở dòng điện tải trước trong khoảng thời gian do nhà chế tạo quy định trước khi thực hiện thử nghiệm tiếp theo.

5.3.3. Ảnh hưởng lên thời gian tác động ở 2 I_B và 6 I_B (chỉ đối với bảo vệ động cơ)

Sự thay đổi do các đại lượng và yếu tố gây ảnh hưởng lên thời gian tác động ở 2 I_B và 6I_B phải được xác định theo 5.2.1 và 5.2.2.

Khi giá trị đặt của thời gian hoặc dòng điện chính là yếu tố gây ảnh hưởng thì phải xác định sự thay đổi trong ít nhất ba điểm đặt do nhà chế tạo công bố.

5.3.4. Thay đổi thời gian do nối mạch điện

Trong các trường hợp cụ thể có thể có những thay đổi do cách nối mạch điện bên ngoài khác nhau đến cùng một rơle, ví dụ nối hai pha thay vì nối ba pha. Nếu có liên quan, nhà chế tạo phải công bố ảnh hưởng lên dòng điện tác động tối thiểu của rơle.

...

...

...

6.1. Thử nghiệm giá trị chịu nhiệt giới hạn trong thời gian tác động của rơle (chỉ để bảo vệ động cơ)

Rơle phải chịu một lần đặt dòng điện 12 I_B (hoặc giá trị lớn nhất do nhà chế tạo công bố) vào mạch dòng điện kích thích đầu vào trong thời gian tác động của rơle.

Cả giá trị đặt dòng điện và thời gian phải là các giá trị lớn nhất. Sau thử nghiệm và phục hồi lại các điều kiện chuẩn, rơle phải phù hợp với các yêu cầu quy định.

Phụ lục A

(tham khảo)

Đường cong đặc tính, đường cong lạnh

Cho phép sử dụng các đường cong đặc tính không phải đường cong tổng quát, dựa trên hiệu ứng gia nhiệt và hằng số thời gian (xem 3.1), và cần được nhà chế tạo quy định.

Ví dụ, bỏ qua tiêu tán nhiệt vì thời gian ngắn, đường cong đặc tính có thể dựa trên công thức:

...

...

...

Công thức này có hiệu lực đối với các dòng điện cao hơn dòng điện k.I_B. Đặc tính này có thể liên quan đến các rơle có chức năng nhớ một phần.

Phụ lục B

(tham khảo)

Đường cong đặc tính, đường cong nóng

B.1. Sửa đổi đường cong lạnh tổng quát (xem 3.1.1) bằng cách xem xét nhiệt độ của các rơle nhiệt tương tự

Nên công thức trên có thể viết thành:

...

...

...

B.2. Nhà chế tạo có thể đưa ra đường cong cân bằng nhiệt như trong ví dụ cho dưới đây với tỷ số tải trước p là một tham số

p =

dòng điện tải trước khi xảy ra quá tải

dòng điện cơ bản

Phụ lục C

(tham khảo)

Ví dụ xác định độ chính xác

...

...

...

C.1. Chỉ số cấp chính xác liên quan đến thời gian

C.1.1. tại I = n'.I_B:

sai số ấn định   = chỉ số cấp chính xác

= 5 %               (ví dụ)

C.1.2. tại I = n’’.I_B:

sai số ấn định   = (chỉ số cấp chính xác).m’’

= 5 %.m’’          (ví dụ)

C.1.3. tại I = n’’’.I_B:

...

...

...

= 5 %.m’’’         (ví dụ)

n = bội số của dòng điện cơ bản

m = bội số của chỉ số cấp chính xác ứng với n

C.2. Chỉ số cấp chính xác liên quan đến dòng điện

Sai số ấn định có liên quan đến giá trị k.I_B.

Tại t ® ¥, sai số ấn định = chỉ số cấp chính xác

                                 = 2,5 % (ví dụ)

...

...

...

Lời nói đầu

Lời giới thiệu

Mục 1: Quy định chung

1. Phạm vi áp dụng

2. Định nghĩa

Mục 2: Các yêu cầu

3. Giá trị tiêu chuẩn

4. Độ chính xác

Mục 3: Phương pháp thử

...

...

...

6. Thử nghiệm các yêu cầu nhiệt

Phụ lục A (tham khảo) – Đường cong đặc tính, đường cong lạnh

Phụ lục B (tham khảo) – Đường cong đặc tính, đường cong nóng

Phụ lục C (tham khảo) – Ví dụ xác định độ chính xác