Tiêu chuẩn ngành 04TCN 127:2006 về quy trình kỹ thuật tỉa thưa rừng quế trồng thuần loài đều tuổi

Không đưa vào tỉa thưa lần đầu cho những rừng quế không bảo đảm các chỉ tiêu trên.

2.2. Điều kiện tỉa thưa các lần sau

a. Đã khép tán trở lại được ít nhất từ hai năm trở lên

b. Có độ tàn che từ 0,7 trở lên

3. KỸ THUẬT TỈA THƯA

3.1. Cường độ và phương pháp xác định mật độ để lại thích hợp

Trong đó:

- Nth là mật độ để lại thích hợp cho mỗi lần tỉa thưa (cây/ha)

...

...

...

- là diện tích tán lá (m²) bình quân của cây để lại nuôi dưỡng sau mỗi lần tỉa thưa.

3.2. Nguyên tắc bài cây

3.2.1.Cây bài chặt

Cây bài chặt là những cây lệch tán, cong queo, cụt ngọn, sâu bệnh hay nhiều ngọn; những cây bị chèn ép, sinh trưởng kém (cấp IV và cấp V theo phân cấp KRAFT).

Những nơi mật độ quá dày, có thể xem xét bài chặt cả một số cây cấp III để điều chỉnh không gian sống cho những cây để lại nuôi dưỡng.

3.2.2.Cây chừa lại nuôi dưỡng

Cây chừa lại nuôi dưỡng là những cây có hình thái thân và tán cân đối, tỉa cành tự nhiên tốt, phân bố đồng đều trên diện tích lâm phần.

3.3. Kỳ giãn cách giữa các lần tỉa thưa

Có thể xác định kỳ giãn cách bằng một trong ba phương pháp sau:

...

...

...

b. Dựa vào độ tàn che trung bình khi đạt giá trị lớn hơn 0,7.

c. Kỳ giãn cách hai năm tính từ lần chặt tỉa đầu

Số lần tỉa thưa và cường độ chặt theo qui định ở Bảng 2.

Bảng 2.

Vùng

Lần tỉa

Cường độ chặt tỉa (%)

Cấp đất I

Cấp đất II

...

...

...

Trung tâm

Bắc Bộ

1

30-35

35-40

30-35

2

30-35

25-30

...

...

...

3

20-25

15-20

-

Đông Bắc Bắc Bộ

1

20-25

25-30

15-20

...

...

...

20-25

25-30

20-25

3

20-25

-

-

Trung Bộ

1

...

...

...

35-40

20-25

2

25-30

35-40

30-35

3

20-25

-

...

...

...

3.4. Mùa tỉa thưa

- Mùa tỉa thưa được xác định vào vụ bóc vỏ quế. Vụ bóc vỏ quế trùng với mùa bắt đầu sinh trưởng của cây quế. Có hai vụ bóc vỏ chính ở tất cả các vùng là vụ xuân (tháng 3, tháng 4 âm lịch) và vụ thu (tháng 8, tháng 9 âm lịch).

- Nếu tỉa thưa kết hợp với lợi dụng tái sinh chồi sau này phải chặt tỉa vào vụ xuân.

3.5. Phương pháp tỉa thưa

Trong trường hợp rừng trồng theo hàng, có tỷ lệ cây sống cao, tình hình phân hoá cây rừng rõ ràng và phân bố tương đối đồng đều trên toàn diện tích...cần áp dụng phương pháp tỉa thưa tầng dưới là chính kết hợp với phương pháp tỉa thưa có chọn lọc ở những nơi cây mọc quá dày.

Trường hợp rừng trồng không theo hàng lối, địa hình dốc, đã quá tuổi tỉa thưa theo qui trình này, phải dùng phương pháp tỉa thưa chọn lọc và phải đảm bảo các yêu cầu sau:

+ Không tỉa quá 3 cây liền kề nhau

+ Tạo được không gian sống tương đối đều nhau cho những cây để lại tỉa thưa lần sau hoặc cho đến tuổi khai thác chính.

+ Không loại bỏ cây bụi, thảm tươi và các loài cây tái sinh tự nhiên khác có mặt dưới tán rừng.

...

...

...

3.6.1.Kỹ thuật chặt hạ

Chặt tỉa thưa quế luôn gắn liền với lợi dụng sản phẩm vỏ quế nên kỹ thuật chặt tỉa phải đảm bảo không làm vỡ, giập vỏ quế. Cụ thể:

+ Trước khi chặt hạ, nên bóc trước từ hai đến ba khoanh vỏ quế tính từ phần gốc sát mặt đất (từ 0,9 đến 1,35 mét). Kỹ thuật bóc vỏ tuỳ theo kinh nghiệm ở mỗi địa phương.

+ Sau khi bóc xong phần vỏ quế gốc, dùng dao chặt ngang vị trí thân cây đã được bóc vỏ cách mặt đất vừa tầm tay người chặt sao cho khi hạ cây đổ ngang theo đường đồng mức và không đứt rời khỏi gốc chặt.

+ Tiếp tục bóc và tận dụng hết vỏ quế thân và quế cành

3.6.2.Vệ sinh rừng sau tỉa thưa

Sau khi tỉa thưa, toàn bộ các gốc cây chặt tỉa đều phải được chặt hoặc cưa lại sát gốc. Nếu có lợi dụng tái sinh chồi, gốc chặt phải bảo đảm không bị giập, vỡ và càng sát mặt đất càng tốt.

Thân cây sau khi bóc vỏ có thể tận dụng làm củi hoặc xếp theo đường đồng mức tạo vật cản, ngăn chặn xói mòn đất.

Cành nhỏ và lá quế có thể tận dụng để chưng cất tinh dầu. Trường hợp không tận dụng chưng cất tinh dầu, cành ngọn phải được dọn và xếp theo đường đồng mức, không được để cành ngọn tập trung thành đống sau khi chặt tỉa thưa.

...

...

...

4. THIẾT KẾ KỸ THUẬT TỈA THƯA

4.1. Lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật tỉa thưa

Trước khi tỉa thưa phải lập hồ sơ thiết kế; hồ sơ gồm:

- Sơ đồ ranh giới, diện tích và đặc điểm địa hình của lô tỉa thưa

- Mô tả những đặc trưng cơ bản của lâm phần trước khi tỉa thưa:

+ Tuổi lâm phần, mật độ hiện tại, cấp đất, phân cấp cây rừng...

+ Đường kính thân cây, chiều cao, đường kính tán lá, độ tàn che... bình quân toàn lâm phần

- Xác định các chỉ tiêu kỹ thuật: mật độ thích hợp, cường độ tỉa thưa, xây dựng nguyên tắc bài cây và kỳ giãn cách...

- Dự kiến sản lượng vỏ quế, gỗ quế cho mỗi lần tỉa

...

...

...

4.2. Người chịu trách nhiệm thiết kế kỹ thuật tỉa thưa

Người thiết kế tỉa thưa có thể là cán bộ kỹ thuật hay chủ rừng... đã được tập huấn do cơ quan kỹ thuật hay cơ quan khuyến lâm trực tiếp quản lý tổ chức đào tạo.

4.3. Phương pháp bài cây

Chỉ đánh dấu những cây bài chặt, không đánh dấu các cây để lại nuôi dưỡng. Cây bài chặt trong các lần chặt tỉa thưa được đánh dấu bằng sơn đỏ theo nguyên tắc:

- Dấu “cộng” (+) ở vị trí thân cây cách mặt đất 1,3 mét

- Dấu “trừ” (-) ở vị trí thân cây cách mặt đất từ 5 đến 7 centimet.

- Các dấu này phải được đánh theo cùng một hướng trong lô tỉa thưa.

4.4. Điều chỉnh thiết kế bài cây

Sau khi bài cây, người thiết kế phải kiểm tra lại các số liệu đã được qui định tại mục 4.1 sau đó đối chiếu với các Bảng 01 và 02 để điều chỉnh các chỉ tiêu kỹ thuật cho hợp lý. Tỷ lệ điều chỉnh nằm trong giới hạn cường độ tỉa thưa tại Bảng 2.

...

...

...

Bản thiết kế tỉa thưa từng lô rừng phải được các cấp có thẩm quyền theo qui định hiện hành phê duyệt mới có hiệu lực thực hiện.

(Nguồn: Bộ môn Lâm sinh, Đại học Lâm nghiệp)

I. BIỂU CẤP ĐẤT CHO RỪNG QUẾ TRỒNG THUẦN LOÀI VÙNG TRUNG TÂM BẮC BỘ

A

(Tuổi)

Cấp đất I

(H,m)

Cấp đất II

...

...

...

Cấp đất III

(H,m)

RG

G

RG

G

RG

G

RG

...

...

...

2.7

2.4

2.1

1.9

1.6

1.3

1

4

4.1

...

...

...

3.3

2.9

2.5

2.1

1.7

5

5.5

5

4.5

...

...

...

3.4

2.9

2.3

6

6.8

6.2

5.5

4.9

4.3

...

...

...

3

7

8

7.3

6.6

5.8

5.1

4.3

3.6

...

...

...

9.1

8.3

7.5

6.7

5.9

5

4.2

9

10.2

...

...

...

8.4

7.5

6.6

5.7

4.8

10

11.2

10.2

9.2

...

...

...

7.3

6.3

5.3

11

12.1

11.1

10

9

7.9

...

...

...

5.8

12

13

11.9

10.8

9.7

8.5

7.4

6.3

...

...

...

13.8

12.6

11.5

10.3

9.1

7.9

6.8

14

14.6

...

...

...

12.1

10.9

9.7

8.4

7.2

15

15.3

14

12.8

...

...

...

10.2

8.9

7.6

16

16

14.7

13.4

12

10.7

...

...

...

8

17

16.7

15.3

13.9

12.6

11.2

9.8

8.4

...

...

...

17.3

15.9

14.5

13.1

11.6

10.2

8.8

19

17.9

...

...

...

15

13.5

12.1

10.6

9.2

20

18.5

17

15.5

...

...

...

12.5

11

9.5

21

19.1

17.5

16

14.4

12.9

...

...

...

9.8

22

19.6

18

16.4

14.9

13.3

11.7

10.2

...

...

...

20.1

18.5

16.9

15.3

13.7

12.1

10.5

24

20.6

...

...

...

17.3

15.7

14

12.4

10.8

25

21.1

19.4

17.7

...

...

...

14.4

12.7

11.1

GHI CHÚ:

- RG: Chiều cao bình quân tại ranh giới các cấp đất

- G: Chiều cao bình quân giữa cấp đất

II. BIỂU CẤP ĐẤT CHO RỪNG QUẾ TRỒNG THUẦN LOÀI VÙNG TRUNG BỘ

A

(Tuổi)

...

...

...

(H, m)

Cấp đất II

(H, m)

Cấp đất III

(H, m)

RG

G

RG

G

...

...

...

G

RG

1

0.9

0.7

0.6

0.4

0.3

0.1

...

...

...

2

1.7

1.5

1.3

1.1

1

0.9

0.8

3

...

...

...

2.3

2.1

1.9

1.8

1.7

1.6

4

3.4

3.2

...

...

...

2.7

2.6

2.5

2.4

5

4.3

4.1

3.8

3.5

...

...

...

3.2

3.1

6

5.3

5

4.6

4.3

4.1

3.9

...

...

...

7

6.3

5.9

5.5

5.1

4.8

4.6

4.3

8

...

...

...

6.8

6.3

5.9

5.5

5.2

4.8

9

8.4

7.8

...

...

...

6.6

6.2

5.8

5.3

10

9.5

8.8

8.1

7.4

...

...

...

6.3

5.8

11

10.6

9.8

9

8.2

7.5

6.8

...

...

...

12

11.8

10.8

9.9

8.9

8.1

7.3

6.5

13

...

...

...

11.9

10.8

9.7

8.7

7.8

6.9

III. BIỂU CẤP ĐẤT CHO RỪNG QUẾ TRỒNG THUẦN LOÀI VÙNG ĐÔNG BẮC

A

(Tuổi)

...

...

...

(H,m)

Cấp đất II

(H,m)

Cấp đất III

(H,m)

RG

G

RG

G

...

...

...

G

RG

3

2.6

2.5

2.3

2.2

2.1

2

...

...

...

4

3.7

3.5

3.2

3

2.8

2.7

2.5

5

...

...

...

4.4

4.1

3.8

3.5

3.3

3.1

6

5.5

5.2

...

...

...

4.5

4.2

3.9

3.7

7

6.4

6

5.6

5.2

...

...

...

4.5

4.2

8

7.1

6.7

6.2

5.8

5.4

5

...

...

...

9

7.8

7.4

6.9

6.4

6

5.5

5.1

10

...

...

...

8

7.5

7

6.5

6

5.5

11

9.1

8.6

...

...

...

7.6

7

6.4

5.9

12

9.7

9.2

8.6

8.1

...

...

...

6.9

6.3

13

10.3

9.7

9.2

8.6

7.9

7.3

...

...

...

14

10.8

10.2

9.7

9.1

8.4

7.7

6.9

...

...

...

HƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CẤP ĐẤT NGOÀI THỰC ĐỊA

Để có thể sử dụng biểu cấp đất cho việc xác định những nội dung kỹ thuật tỉa thưa ở mỗi vùng cần được tiến hành qua các bước sau:

1. Bước 1: Xác định tuổi của rừng quế cần tỉa thưa

Tuổi rừng quế cần tỉa thưa là tuổi tuyệt đối. Tuổi tuyệt đối được tính từ tháng, năm trồng rừng cộng với số tháng cây con ở giai đoạn gieo ươm. Những số liệu này được lấy từ hồ sơ, lý lịch rừng trồng.

Trong trường hợp không biết chắc chắn tuổi tuyệt đối của rừng quế trồng, phải tiến hành giải tích thân cây bằng cách cắt thớt tại vị trí gốc, gần sát mặt đất (thớt 0,0 mét); sau đó đếm số vòng năm (cây quế sinh trưởng đường kính tạo vòng năm khá rõ, mỗi năm tạo một vòng sinh trưởng đường kính) và cộng với thời gian ở giai đoạn gieo ươm.

2. Bước 2: Xác định chiều cao của rừng quế đưa vào tỉa thưa

Sau khi xác định chính xác tuổi của rừng quế, bước tiếp theo là xác định chiều cao. Để đơn giản hoá công việc này ngoài thực địa, cần tiến hành đo chiều cao ít nhất 30 cây bất kỳ và tính chiều cao bình quân bằng phương pháp bình quân cộng.

Phương pháp đo chiều cao cây tốt nhất là dùng sào có vạch đến đơn vị đề xi mét (10 centimét), đo từ đỉnh sinh trưởng đến mặt đất. Có thể sử dụng thước đo cao Blumleisse để xác định chiều cao cây quế. Sai số đo cao cho phép là ± 10 centimét.

Bước 3: Xác định cấp đất

...

...

...