TIÊU
CHUẨN QUỐC GIA
TCVN
11105:2015
ISO
14605:2013
GỐM MỊN (GỐM CAO CẤP, GỐM KỸ THUẬT CAO CẤP) - NGUỒN SÁNG
ĐỂ THỬ NGHIỆM VẬT LIỆU BÁN DẪN XÚC TÁC QUANG SỬ DỤNG TRONG MÔl TRƯỜNG ÁNH SÁNG
TRONG PHÒNG
Fine ceramics
(advanced ceramics, advanced technical ceramics) - Light source
for testing semiconducting photocatalytic materials used under indoor lighting
environment
Lời nói đầu
TCVN 11105:2015 hoàn toàn tương đương
với ISO 14605:2013.
TCVN 11105:2015 do Ban kỹ thuật tiêu
chuẩn quốc gia TCVN/TC206 Gốm cao cấp biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo
lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Fine ceramics
(advanced ceramics, advanced technical ceramics) - Light source
for testing semiconducting photocatalytic materials used under indoor lighting
environment
1. Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này quy định nguồn sáng và
bức xạ kế được sử dụng trong việc đánh giá tính năng của vật liệu bán dẫn xúc
tác quang sử dụng trong môi trường ánh sáng trong phòng thử nghiệm. Nguồn sáng
của môi trường ánh sáng trong phòng không bao gồm ánh nắng mặt trời chiếu qua kính cửa
sổ.
2. Tài liệu viện dẫn
Các tài liệu viện dẫn sau đây rất cần
thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm
công bố thì áp dụng bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm
công bố thì áp dụng
phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).
TCVN 10822 (ISO 10677) Gốm mịn (gốm
cao cấp, gốm kỹ thuật
cao cấp) - Nguồn sáng tử ngoại để thử nghiệm vật liệu bán dẫn xúc tác quang.
IEC 60081, Double-capped fluorescent
lamps - Pertormance specification (Đèn huỳnh
quang hai đầu - Yêu cầu kỹ thuật tính năng).
CIE 13.3:1995, Method of measuring
and specifying colour
rendering properties
of light sources (Phương pháp đo và xác định đặc tính biểu hiện
màu của nguồn sáng).
IEC 60050-845:1987, International
electrotechnical vocabulary, Lighting (Từ vựng tính điện học quốc tế, Ánh
sáng).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tiêu chuẩn này áp dụng các
thuật ngữ và định nghĩa sau.
3.1. Chất xúc tác quang
(photocatalyst)
Chất thực hiện nhiều chức năng dựa
trên phản ứng oxy hóa và phản ứng
khử dưới chiếu xạ
quang, gồm sự phân hủy và loại bỏ các chất nhiễm bẩn không khí và nước, khử
mùi và hoạt tính
kháng khuẩn, kháng nấm, tự làm sạch và chống mờ.
3.2. Chất xúc tác quang hoạt
tính với ánh sáng
trong phòng (indoor
light-active photocatalyst)
Chất thực hiện nhiều chức năng dựa
trên phản ứng oxy hóa và phản ứng khử được sinh ra bởi nguồn sáng nhân tạo để
cung cấp ánh sáng chung, bao gồm sự phân hủy và loại bỏ chất nhiễm bẩn không khí
và nước, khử mùi và hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm, tự làm sạch và chống mờ.
3.3. Môi trường ánh
sáng trong phòng (indoor
lighting environment)
Môi trường ánh sáng trong phòng với
nguồn sáng nhân tạo để cung cấp ánh sáng chung không bao gồm ánh sáng mặt
trời.
3.4. Nhiệt độ màu tương quan (correlated
colour temperature)
Nhiệt độ của thiết bị bức xạ Plankian
mà màu quan sát được của nguồn bức xạ
gần giống nhất với màu của tác nhân kích thích được cho tại cùng độ sáng và dưới
các điều kiện quan sát quy định.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
CHÚ THÍCH 2: Phương pháp được khuyến nghị để tính
nhiệt độ màu tương quan của tác nhân kích thích là để xác định biểu đồ sắc màu của nhiệt
độ tương ứng với điểm trên quỹ
tích Planckian mà giao với đường đẳng nhiệt có chứa điểm đại diện cho tác nhân kích thích.
CHÚ THÍCH 3: Nhiệt độ màu tương quan tương hỗ được sử
dụng nhiều hơn nhiệt độ màu tương hỗ khi nhiệt độ màu tương quan thích hợp.
[Nguồn: IEC 60050-845:1987, định nghĩa
845-03-50].
3.5. Chỉ số biểu hiện
màu (colour
rendering index)
Phép đo mức độ mà màu tâm vật lý của vật
thể được chiếu sáng
bằng chất phát quang thử nghiệm phù hợp với chất phát quang của cùng vật thể được
chiếu sáng bằng chất phát quang chuẩn, hạn định thích hợp được
thực hiện đối với trạng
thái của sự thích nghi màu.
[Nguồn: IEC IEC 60050-845:1987, định
nghĩa 845-02-61].
3.6. Chỉ số biểu hiện
màu tổng quát CIE 1974 (CIE 1974 general colour
rendering index)
Ra
Giá trị trung bình của các
chỉ số biểu hiện màu đặc biệt CIE 1974 đối với bộ xác định tám mẫu màu thử nghiệm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.7. Vùng truyền
qua cao
(high transmission region)
HTR
Vùng bước sóng mà hệ số
truyền qua của bộ lọc cắt UV lớn hơn 72%; là một trong những mô tả hoạt động của bộ lọc cắt
UV.
CHÚ THÍCH 1: Xem Chú dẫn A trong Hình 1.
3.8. Bước sóng giới hạn ngưỡng của
đường truyền qua cao (threshold limit wavelength of high
transmission)
TLH
Bước sóng mà hệ số truyền qua của bộ lọc cắt UV
là 72%; nó là một trong những mô tả hoạt động của bộ lọc cắt UV.
CHÚ THÍCH 1: Xem Chú dẫn B trong Hình
1.
3.9. Vùng hấp thụ (absorption
region)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Vùng bước sóng mà hệ số truyền qua của
bộ lọc cắt UV nhỏ hơn 72%; là một trong những mô tả hoạt động của bộ lọc cắt UV.
CHÚ THÍCH 1: xem Chú dẫn C trong Hình 1.
3.10. Bước sóng giới
hạn ngưỡng hấp thụ (threshold
limit wavelength of
absorption)
TLA
Bước sóng mà hệ số truyền qua của bộ lọc
cắt UV là 5%; là một trong những mô tả hoạt động của bộ lọc cắt UV.
CHÚ THÍCH 1: Xem Chú dẫn D trong Hình 1.
3.11. Dải độ nghiêng (range of
slope)
RoS
Khoảng cách bước sóng giữa bước sóng
giới hạn ngưỡng của đường truyền qua (TLH) và bước sóng giới hạn ngưỡng hấp thụ
(TLA); là một trong những mô tả hoạt động của bộ lọc cắt UV.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.12. Bước sóng giới
hạn ngưỡng truyền qua (threshold limit wavelength of
transmission)
TLT
Bước sóng nằm giữa bước sóng giới hạn
ngưỡng của đường truyền qua
cao (TLH) và bước sóng giới hạn ngưỡng hấp thụ (TLA); là một trong những mô tả
hoạt động của bộ lọc cắt UV.
CHÚ THÍCH 1: Xem Chú dẫn F trong Hình
1.
CHÚ DẪN:
X bước sóng, nm
Y hệ số truyền qua, %
A vùng truyền qua cao (HTR)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
C vùng hấp thụ (AR)
D bước sóng giới hạn ngưỡng hấp thụ (TLA)
E dải độ nghiêng (RoS)
F bước sóng giới hạn ngưỡng đường truyền qua (TLT)
Hình 1 - Xác
định bộ lọc cắt tia tử ngoại
4. Nguồn sáng
4.1. Tổng quát
Để đánh giá các chất xúc tác quang hoạt
tính với ánh sáng trong phòng, nguồn sáng được sử dụng là sự kết hợp của một
trong số các đèn và bộ lọc cắt UV được mô tả bên dưới.
4.2. Đèn huỳnh
quang
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
CHÚ DẪN:
X bước sóng, nm
Y năng lượng bức xạ tương đối
Hình 2 - Sự
phân bổ năng Iượng phổ tương
đối đặc trưng của đèn huỳnh quang halophosphat mà nhiệt độ màu tương quan là
4100 K và chỉ số biểu hiện màu tổng quát CIE 1974 là
60
CHÚ DẪN:
X bước sóng, nm
Y năng lượng bức xạ tương đối
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5. Bộ lọc cắt UV
Để thử nghiệm, phải sử dụng hai loại bộ
lọc cắt UV.
Hệ số truyền qua của bộ lọc đầu tiên
là 0,1% hoặc nhỏ hơn tại 400 nm, bước sóng giới hạn ngưỡng truyền (TLT) là 416
nm ± 5 nm, dải độ nghiêng
(RoS) là 14 nm ± 5 nm và hệ số truyền qua trung bình trong khoảng 450 nm đến
780 nm là cao han 80% (loại A). Hệ số truyền qua của bộ lọc khác là 0,1% hoặc
nhỏ hơn tại 380 nm, bước sóng giới hạn ngưỡng truyền (TLT) là 392 nm ± 5 nm, dải độ nghiêng
(RoS) là 14 nm ± 5 nm
và hệ số truyền qua trung bình trong khoảng 420 nm đến 780 nm là cao hơn 80% (loại
B). Ví dụ về hệ số truyền quang phổ của bộ lọc cắt UV được thể hiện trong Hình
4. Nếu thử nghiệm sử dụng bộ lọc có hệ số truyền qua khác với tiêu chuẩn này,
thì hệ số truyền quang phổ phải được báo cáo cùng với tên sản phẩm, số sản phẩm,
nhà sản xuất
và độ dày.
CHÚ DẪN:
X bước sóng, nm
Y hệ số truyền, %
A loại A
B loại B
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6. Đồng hồ đo độ rọi
Chiếu xạ phải được đo bằng độ rọi (Ix)
bằng cách sử dụng đồng hồ đo độ rọi đã được hiệu chuẩn bởi hiệu chuẩn phòng thử
nghiệm và truy nguyên với tiêu chuẩn quốc gia được duy trì.
7. Bức xạ kế UV
Bức xạ UV phải được đo bằng chiếu xạ
(W/m2 hoặc mW/cm2) bằng cách sử dụng bức xạ kế UV được
quy định trong TCVN 10822 (ISO 10677).
8. Điều kiện ánh sáng
trong phòng và lựa chọn bộ lọc cắt UV
Để cài đặt ba loại điều kiện ánh sáng
trong phòng (điều kiện A, điều
kiện B, điều kiện C), phương pháp lựa chọn bộ lọc cắt UV được xác định.
Điều kiện A
Điều kiện A là điều kiện ánh sáng
trong phòng bằng nguồn phát sáng có bao phủ truyền bức xạ quang học bước sóng
dài hơn 400 nm. Trong điều kiện này, sử dụng bộ lọc loại A.
Điều kiện B
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Điều kiện C
Điều kiện C là điều kiện
ánh sáng trong
phòng bằng nguồn phát sáng không bao phủ. Khi đánh giá điều kiện này,
nhìn chung bộ lọc cắt UV không cần thiết. Tuy nhiên, đèn huỳnh quang dùng để
cung cấp ánh sáng tổng quát phát ra bức xạ UV rất nhỏ và một lượng lớn bức xạ
nhìn thấy được,
sự phản ứng xúc tác
quang trong dãy UV lớn hơn trong dãy nhìn thấy được, cần phải phân tách tác động
UV và tác động nhìn thấy được.
Vì vậy, để đánh
giá hoạt động thực được sinh ra chỉ bởi bức xạ nhìn thấy được,
đánh giá hoạt động bằng cách kết hợp bộ lọc cắt UV và nguồn sáng phải được thực
hiện cùng nhau. Loại bộ lọc được xác định theo từng ứng dụng.
9. Phép đo và điều kiện
sử dụng
a) Độ rọi được đo khi có và không sử dụng
bộ lọc cắt UV, cùng với chiếu xạ UV. Độ rọi dùng cho thử nghiệm phải được cài đặt
theo giá trị tiêu chuẩn
được xác định trong từng tiêu chuẩn.
b) Độ rọi và chiếu xạ UV phải được đo tại
điều kiện ổn định, tối
thiểu 15 min sau khi bật sáng.
c) Độ rọi và chiếu xạ UV phải được đo
tại điểm khởi đầu và kết thúc thử nghiệm. Đèn phải được thay thế khi độ
rọi giảm 70% giá trị
ban đầu.
d) Nếu nguồn phát sáng có đĩa phản chiếu
được sử dụng thử nghiệm, đĩa phản chiếu phải là đĩa có sự hấp thụ nhỏ tia bức xạ
nhìn thấy được và tử
ngoại.
e) Hệ số truyền qua của bộ lọc cắt UV
có thể được thay đổi do chiếu xạ
thời gian dài. Vì vậy, hệ
số truyền qua của bộ lọc phải được đo định kỳ hoặc bộ lọc phải được thay thế định
kỳ.
f) Nếu bộ lọc cắt acrylic được sử dụng,
hình dạng của bộ
lọc có thể bị biến đổi do chiếu xạ thời gian dài. Trong trường hợp này, trước khi
bật sáng, phải kiểm tra hình dạng của
bộ lọc.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Báo cáo thử nghiệm phải bao gồm ít nhất
các thông tin sau:
a) Viện dẫn tiêu chuẩn này: TCVN
11105:2015 (ISO 14605:2013);
b) Loại đèn sử dụng (số catalog,
nhả sân xuất, số liệu phát của
đèn);
c) Loại bộ lọc sử dụng (số catalog,
nhà sản xuất, dữ liệu phát xạ của bộ lọc);
d) Loại đồng hồ đo độ rọi và bức xạ kế UV được
sử dụng trong phép xác định (số catalog, nhà sản xuất);
e) Độ rọi và chiếu xạ UV có sử dụng và
không sử dụng bộ lọc cắt UV tại bề mặt mẫu.